Компьютермен жұмысыңызды өнімдірек етіңіз - күнделікті қарапайым амалдар

Компьютермен жұмысыңызды өнімдірек етіңіз - күнделікті қарапайым амалдар

Компьютер алдында сағаттап, материалдармен жұмыс істемейтін, оқу құралдарын әзірлеумен немесе интернетте қажетті ақпаратты жинаумен айналыспайтын мұғалімді елестету қиын. Сарапшылар мұғалімнің ақпараттық-коммуникациялық құзыреттілігін «жаңа сауаттылық» деп атайды. Бұл «жаңа сауаттылықтың» деңгейі мұғалімнің компьютерді қаншалықты меңгергендігіне, осы құралдың орасан зор мүмкіндіктерін толық қолдана алуы мен заманауи әдістермен таныс болуына байланысты.

«Мұғалімнің нәтижелі жұмысы» деп аталатын үш вебинарлар сериясы мұғалімдердің күнделікті тәжірибесінде пайдалы болуы мүмкін практикалық әдістерге бағытталған. Шақырылған сарапшы заманауи компьютерлердің сізге бере алатын мүмкіндіктерін айтып, көрсетеді. Бірінші вебинар Windows-тың «арнайы мүмкіндіктеріне», екіншісі - Office әдістеріне, ал үшіншісі мүмкіндігі шектеулі пайдаланушыларға арналған инклюзивті технологияларға арналады. Мақалада вебинарда талқыланатын кейбір мүмкіндіктер сипатталған.

Бұл мақала үшін біз мұғалімнің әдеттегі жұмысында пайдалы болатын қарапайым әдістерді таңдадық. Мүмкін олардың кейбіреулері сізге бұрыннан таныс шығар, егер жоқ болса, олар сіздің жұмысыңыздың бір бөлігі болады деп үміттенеміз.

Жаңа деңгейде көшіру:

ДК-де (дербес компьютерде) жұмыс істеу барысында біз күн сайын ондаған рет қайталайтын әрекеттер бар. Олардың ішінде көшіру және қою. Бұл қарапайым операция Windows 10-да айтарлықтай жақсарды және Windows 11-де жаңа мүмкіндіктерге ие болды. Windows жүйесінің бұл нұсқалары көшірілген мәтіндер мен кескіндерді «жинақтауға» мүмкіндік беретін «бірнеше алмасу буферін» ұсынды. Басқаша айтқанда, сіз бірнеше фрагменттерді көшіре аласыз, содан кейін оларға оралып, қажеттісін қоя аласыз. Сізге тек Windows + V пернелер тіркесін басу керек. Алғаш рет басқанда бұл мүмкіндікті қосу ұсынылады. Әрбір келесі басқан сайын бұл комбинация алмасу буфері панелін көрсетеді, онда сіз жақында көшірген затыңызды көресіз - мәтін мен суреттердің 25 фрагментіне дейін. Олардың кез-келгенін басу арқылы сіз оны жұмыс істеп жатқан құжатқа енгізе аласыз. Windows 11-де алмасу буферінің осы панелінде жаңа мүмкіндіктер пайда болды. Мысалы, оған мәтінді пішімдеусіз (без форматирования) қоюға болады, бұл мәтінді веб-сайттардан көшіру кезінде де пайдалы болуы мүмкін. Бұл мүмкіндікті пайдалану үшін үш нүктені басып, «Вставить как текст» батырмасын таңдаңыз (1-сурет).

Бірақ бұл барлық жақсартулар емес. Windows 11 жүйесіндегі алмасу буфері панелінің жоғарғы жағында басқа мүмкіндіктері бар қойындылар бар. Мысалы, онда сіз құжатты немесе хат алмасуды жандандыратын эмодзи немесе гиф анимацияларын таба аласыз. Онда сіз арнайы таңбаны, абзацтың осындай белгісін, бөлшекті немесе көрсеткіні енгізе аласыз (2-суреттегі мысалдар).

Бір экрандағы бірнеше тапсырма:

Компьютерде жұмыс істегенде жиі пайда болатын тағы бір жағдай  – бір уақытта жұмыс істеу үшін экранда бірнеше бағдарламаны біріктіру. Мысалы, бұл мақаланы браузерде Word құжатымен қатар көру немесе екі құжатты салыстыру қажет болғанда орын алады. Бұл үшін қажетті терезешелерді "бекіту" мүмкіндіктері Windows 7-де пайда болды. Бірақ әрбір жаңа нұсқада бұл мүмкіндікті пайдалану оңайырақ және ыңғайлы болып келеді. Пернелер тіркесімдерін пайдалануға дағдыланған болсаңыз, Windows + ←→ көрсеткілерімен (солға/оңға, сондай-ақ ↑↓ жоғары/төмен) бұрыннан таныс болуыңыз мүмкін. Мысалы, Windows + → (оң жақ көрсеткі) комбинациясын бассаңыз, жұмыс істеп жатқан бағдарлама терезесі экранның оң жағына бекітіледі. Windows 11-де терезелермен жұмыс істеу оңайырақ болды. Меңзерді экранды үлкейту батырмасына апару немесе Windows + z тіркесімін басу жеткілікті, сонда сіз тіркеме макеттерін көресіз (Snap Layouts) – бұл терезені экранда орналастырудың нұсқалары (3-сурет). Кез-келген макетті басыңыз, сонда терезе сіз таңдаған орынға орналасады. Мысалы, экранның сол жақ жартысы. Содан кейін басқа бағдарламаларды қатар қоюға болады. Біздің мысалда – үш бағдарлама (4-сурет). Егер сізде Windows 11 болса – жасап көріңіз, бұл оңай.

Мәтінді дауыспен теріңіз:

Өрлеу біздің компьютердегі жұмысымыздың тағы бір маңызды бөлігіне – мәтін енгізуге әсер етті. Бұл теру жылдамдығы немесе пернетақтаның ыңғайлылығы туралы емес. Мәселе дауысты пайдаланып мәтін енгізуде. Windows 11-де сіз Windows + H комбинациясын басып, мәтінді дауыстап айтып, мысалы Word-та (5-сурет) айтылғандардың сөздер мен сөйлемдерге қалай айналатынын көре аласыз. Бұл функция, келесі функция сияқты, денсаулық ерекшеліктері бар, мысалы, дауыспен теру пернетақтада теруден гөрі ыңғайлы пайдаланушыларға

пайдалы болуы мүмкін.

Кедергісіз оқыңыз:

Мұғалім үшін де, оқушы үшін де оқу процесінің маңызды бөлігі Интернетте жұмыс істеуге, оның ішінде желідегі материалдарды жүйелі түрде оқуға байланысты. Тіпті осындай қарапайым тапсырманы заманауи технологиялар арқылы жақсырақ шешуге болады. Мысалы, оқуды жеңілдету үшін экраннан барлық алаңдататын нәрселерді алып тастаңыз; сайтты дауыстап оқыңыз немесе сөйлеу бөліктерін бөлектеңіз. Осының бәрін және басқаларын иммерсивті оқу құралы жасай алады – бұл Microsoft Edge* браузеріне енгізілген құрал (сонымен қатар OneNote, Word және басқа Microsoft қосымшаларына).

(*Microsoft браузері Windows 10 және Windows 11 нұсқаларында орнатылған және оны тегін жүктеп алуға болады)

Веб-сайттардағы мақалаларды оқығанда біз көбінесе мақаланың өзі онша көрінбейтінін байқаймыз, бірақ басқа бөлімдер, батырмалар мен баннерлер экранда көп орын алады.

Және бұл оқуға кедергі келтіруі мүмкін. Егерде солай болса – Microsoft Edge-те мақаланы ашып, мекенжай жолағының оң жағындағы кітап белгісі бар батырманы (6-сурет) немесе F9 пернесін басыңыз - Сіз иммерсивті оқу құралына (ИОҚ) өтесіз. Барлық алаңдатушылар парақшадан жоғалады, тек мақала мәтіні қалады. Сіз қаріп өлшемін, бет түсін, интервалдарды және басқа мәтін параметрлерін реттей аласыз.

Бірақ бұл мүмкіндіктердің аз ғана бөлігі, өйткені иммерсивті оқу құралы тек жайлылық үшін ғана емес, сонымен қатар денсаулық ерекшеліктері бар пайдаланушыларға (соның ішінде оқушыларға) көмектесетін маңызды инклюзивті құрал болып табылады. Мысалы, көру, қабылдау немесе ақпаратты өңдеу ерекшеліктеріне байланысты мәтіндік материалдармен жұмыс істеу қиынға соғатын адамдар үшін. Microsoft Edge-те сіз мақаланың мәтінін дауыстап тыңдай аласыз. "Фокус строки" виртуалды сызғышын таңдауға болады, ол назарды ұстау үшін бірден беске дейінгі жолды өзгеше көрсетуге мүмкіндік береді. Сондай-ақ ИОҚ жүйесінде мәтінді буындарға бөлуге және зат есімдерді, етістіктерді және басқа сөйлем мүшелерін әртүрлі түстермен бояйтын мүмкіндікті қосуға болады (7-суретті қараңыз). Бұл құралдың барлық мүмкіндіктері мұнда тізімделмеген, сілтеме арқылы иммерсивті оқу құралы туралы көбірек біліңіз aka.ms/learning-tools-ru.

Бірнеше рет басу арқылы жарқын дизайн:

Құжаттар мен презентацияларды рәсімдеу үшін материалдар қажет болған кезде біз интернетке жүгінеміз. Сонымен қатар, сіз сапалы суреттерді табу әрдайым оңай бола бермейтінін байқаған боларсыз, және оған қоса көптеген кәсіби суреттерді авторлардан тиісті құқықтарды сатып алу арқылы ғана пайдалануға болады. Қажетті визуалды контентті қосу процесі Office 2021 және Microsoft 365 жүйелерінде айтарлықтай жеңілдеді. Бұл нұсқаларда Word, PowerPoint, Excel қосымшаларында сток суреттері пайда болды. Ол визуалды материалдардың үлкен онлайн кітапханасына қол жеткізуге мүмкіндік береді. Стоковые изображения батырмасын басу арқылы (Вставка > Рисунки) қосқыңыз келетін нәрсені таңдаңыз - фотосуреттер, белгішелер, стикерлер және т.б. Қажеттіні табу үшін іздеуді пайдаланыңыз. Бұл кәсіби дайындалған кескіндер (және PowerPoint – тағы циклды бейнелер) сізге жарқын оқу материалдарын жасауға көмектеседі.

Біз мұғалімнің жұмысына пайдалы болуы мүмкін құралдардың бірнеше мысалын қарастырдық. Windows және Office жүздеген басқа мүмкіндіктерді ұсына алады - жаңа нұсқаларға ауысып, компьютеріңізден көбірек мүмкіндік алыңыз.

Осы және басқа құралдар Мұғалімнің нәтижелі жұмысы вебинарлар сериясында қарастырылады. Қосылыңыз!